ทำไมใครๆ หลายคนต้องจากบ้าน มาเป็นแรงงานในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพมหานคร ?

2 พฤษภาคม 2565


ทำไมใครๆ หลายคนต้องจากบ้าน มาเป็นแรงงานในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพมหานคร ?

1. คำถามแสนพื้นฐาน ที่ถูกถามมานับครั้งไม่ถ้วน แต่น่าเศร้าที่จนถึงวันนี้ก็ยังเป็นคำถามอยู่ แม้ข้อมูลจากสำนักงานสถิติแห่งชาติชี้ว่า การย้ายถิ่นของประชากรในปี 2563 กรุงเทพฯ อยู่ในอันดับสุดท้าย คือมีผู้ย้ายถิ่นเข้าเพียงร้อยละ 1 ของ 1.05 ล้านคน แต่กรุงเทพฯ ยังคงครองอันดับ 1 จังหวัดที่มี “ประชากรแฝง” ไม่ว่าจะเป็น “แฝงกลางวัน” (กลุ่มที่เข้ามาทำงานหรือเรียนหนังสือ ในลักษณะไปเช้าเย็นกลับระหว่างกรุงเทพฯ กับ จังหวัดที่อยู่อาศัย) ซึ่งมีประมาณร้อยละ 44.7 หรือ “แฝงกลางคืน” (กลุ่มที่อาศัยในกรุงเทพฯ เป็นประจำ แต่ไม่มีชื่อในทะเบียนบ้าน) ร้อยละ 33.4


2. ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่า กรุงเทพฯ ในฐานะเมืองหลวงที่ถูกทำให้เป็นเมืองโตเดี่ยว และเป็นศูนย์กลางในการบริหารราชการแผ่นดินของรัฐราชการรวมศูนย์ ที่ถูกระดมทรัพยากรและ “การพัฒนา” มากกว่าพื้นที่อื่นๆ เลยกลายเป็นจุดหมายปลายทางของใครหลายคนโดยสภาพ เพื่อเข้ามาแสวงหาโอกาสทางการศึกษา หรือแสวงหาโอกาสในการประกอบอาชีพ

แม้ประเทศไทยสถาปนาหลักการกระจายอำนาจลงในรัฐธรรมนูญ 2540 เพื่อหวังคืนโอกาสในการสร้างความเจริญไปยังทุกจังหวัด สร้างงานที่มีคุณภาพให้เกิดขึ้นใกล้บ้านประชาชน แต่ผ่านมากว่า 20 ปี คงตอบได้ไม่ยากว่าภารกิจนี้ ก้าวหน้า ถดถอย หรืออยู่กับที่


3. สาเหตุที่สำคัญส่วนหนึ่งเพราะที่ผ่านมา ยังไม่มีการกระจายอำนาจที่แท้จริง แต่กลับแฝงระเบียบกลไกที่ทำให้ส่วนกลางยังสามารถควบคุมสั่งการส่วนท้องถิ่นได้ อาทิ ผู้ว่าราชการจังหวัดและนายอำเภอ สั่งให้ผู้บริหารท้องถิ่น ประธานสภาท้องถิ่น สมาชิกสภาท้องถิ่น หยุดปฏิบัติหน้าที่หรือพ้นจากตำแหน่งได้ หรือ การกำหนดสัดส่วนรายได้ของท้องถิ่นต่อรายได้ของประเทศ จากเดิมร้อยละ 35 พร้อมกำหนดระยะเวลาเป้าหมายชัดเจน แต่ต่อมามีการแก้ไขกฎหมายโดยนำระยะเวลาเป้าหมายออกไป


4. เมื่อส่วนกลางยังหวงอำนาจ ไม่ยอมให้ท้องถิ่นได้บริหารจัดการพื้นที่ของตัวเองอย่างเป็นอิสระ ไม่ยอมให้ท้องถิ่นมีงบประมาณที่เพียงพอและตัดสินใจได้เองว่าต้องการนำเงินไปลงทุนเรื่องอะไร จึงไม่แปลกที่ศูนย์รวมความเจริญของประเทศไทยตลอดหลายสิบปี ยังคงเป็นกรุงเทพมหานครที่มีส่วนกลางอยู่ในเมืองมหานครแห่งนี้ จึงไม่แปลกที่เศรษฐกิจในต่างจังหวัดจะถูกกดไม่ให้เติบโตได้ทัดเทียมกับเมืองหลวง เมื่อการจ้างงานมีน้อย หรือแม้มีงานก็ไม่หลากหลาย ค่าตอบแทนไม่สูง คนในจังหวัดอื่นๆ ยุคแล้วยุคเล่า จึงต้องจากบ้านห่างครอบครัวเข้ามาขายแรงงานในเมืองมหานครใหญ่


5. ยิ่งไปกว่านั้น ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เศรษฐกิจภาพรวมได้รับผลกระทบหนักมาก แรงงานและประชาชนจำนวนมาก ต้องตกงาน ถูกเลิกจ้าง กลายเป็นต้องอพยพกลับบ้าน เพราะตกงาน ไม่มีรายได้ จึงไม่สามารถมีชีวิตอยู่ต่อไปในเมืองมหานครที่มีค่าครองชีพสูงอีกต่อไปได้


6. เท่ากับว่า การทำให้เกิดการพัฒนาแบบเมืองโตเดี่ยว เป็นรัฐราชการแบบรวมศูนย์ ที่รวมศูนย์ทั้งอำนาจ รวมศูนย์ทั้งความเจริญ และรวมศูนย์การตัดสินใจ ส่งผลให้เศรษฐกิจความเจริญผูกอยู่กับเมืองมหานครอย่างกรุงเทพ ประชาชนและแรงงานจึงมีทางเลือกไม่มากที่ต้องเข้ามาแสวงหาโอกาสในชีวิตในเมืองศูนย์กลาง แต่เมื่อเกิดโรคระบาด เศรษฐกิจได้รับผลกระทบ หลายคนต้องตกงาน โรงงาน บริษัทถูกปิดตัวลง ส่งผลให้ผู้คนอีกเป็นจำนวนมากจึงถูกบังคับกลายๆ ให้ต้องกลับบ้าน แต่การกลับไป ก็ไม่ได้มีโอกาสในชีวิต ไม่ได้มีงานดีๆ ในพื้นที่ให้ทำ หนักกว่านั้นคือไม่มีรายได้ แต่ก็ยังดีกว่าต้องอยู่ในเมืองใหญ่โดยที่ไม่มีรายได้ เพราะค่าใช้จ่าย ค่าเช่าบ้าน ค่าน้ำ ค่าไฟ และค่าครองชีพ ไม่ได้สามารถหยุดจ่ายไปด้วยได้


7. ดังนั้น จากปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมา ทางออกของเรื่องทั้งหมดนี้ ไม่เห็นทางออกอื่น ที่จะทำให้ประชาชนและแรงงานจำนวนมากจะได้ประโยชน์และออกจากปัญหางูกินหางนี้ได้ ทางออกคืออย่างน้อยจำเป็นต้องคืนอำนาจให้ท้องถิ่น ปลดล็อก 4 กุญแจสำคัญที่จะกระจายโอกาส กระจายความเจริญ ปลดปล่อยศักยภาพทางเศรษฐกิจของท้องถิ่นทั่วประเทศ และเพิ่มโอกาส คืนอำนาจให้กับประชาชนที่จะมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ในพื้นที่ของตัวเอง

7.1 ปลดล็อก #งาน เพิ่มอำนาจให้ท้องถิ่นเป็นหลักในการจัดทำบริการสาธารณะ

7.2 ปลดล็อก #เงิน เพิ่มงบประมาณ การหารายได้ใหม่ของท้องถิ่น

7.3 ปลดล็อก #คน เพิ่มความดึงดูดของงานการเมือง ราชการในท้องถิ่น

7.4 ปลดล็อก #อำนาจ เพิ่มอำนาจประชาชน มีส่วนร่วมพัฒนาท้องถิ่น

ปลดล็อกงาน ให้ท้องถิ่นทำงานได้ทุกอย่างเพื่อดูแลชีวิตประชาชนตั้งแต่ตื่นถึงหลับตานอน ไม่ว่าจะน้ำไม่ไหล ไฟดับ ถนนพัง หมาเป็นโรค เกิดปัญหาก็แค่บอกท้องถิ่น ไม่ต้องง้อส่วนกลาง

ปลดล็อกเงิน ให้ท้องถิ่นได้รับส่วนแบ่งรายได้เท่าเทียมกับส่วนกลาง (50:50) และสามารถหารายได้ด้วยวิธีใหม่ๆ หมดปัญหามีไอเดียแต่ไม่มีตังค์ อยากเนรมิตอะไรก็ทำได้

ปลดล็อกคน ให้ท้องถิ่นมีผู้บริหารเมืองที่ต้องมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน และ เป็นที่ที่สามารถดึงดูดคนมีความสามารถให้เข้ามาทำงานเพื่อพัฒนาพื้นที่

ปลดล็อกอำนาจ ให้ท้องถิ่นมีหลังพิงเป็นรัฐธรรมนูญ ที่บัญญัติรับรองหลักความเป็นอิสระ ไม่ถูกแทรกแซงจากส่วนกลาง


8. สิทธิแรงงานที่ได้รับการคุ้มครองอย่างเป็นธรรม ไม่ต่างจาก สิทธิของประชาชนในท้องถิ่นที่ต้องการกำหนดอนาคตของตนเอง เราได้มันมาไม่ใช่เพราะความกรุณาของผู้ครองอำนาจ แต่ด้วยการเรียกร้องรณรงค์

มาร่วมรณรงค์และเข้าชื่อ #ปลดล็อกท้องถิ่น เพื่อทุกคนจะได้มีทางเลือกในชีวิตมากขึ้น ทุกคนสามารถมีตัวเลือกงานดีๆ ได้ที่บ้านของตัวเอง หรือทางเลือกอื่นๆ ที่ทุกคนสามารถเลือกออกแบบตามความต้องการของชีวิตได้ ไม่ใช่ต้องทำเพราะไม่มีทางเลือก หรือจำใจต้องไปทำ

เรื่องนี้เปลี่ยนได้ แต่ใหญ่เกินกว่าจะทำคนเดียว

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

เรื่องเด่น

บทความ

   ดูทั้งหมด
15 ธันวาคม 2565    Common School

สถาบันครอบครัวแบบขงจื๊อและรัฐสวัสดิการของเกาหลีใต้

8 ธันวาคม 2565    Common School

FIFA World Cup กับด้านมืดของ (เหล่า) เจ้าภาพที่กำลังละเมิดสิทธิผู้อื่น

22 พฤศจิกายน 2565    Common School

Brave New World

19 พฤศจิกายน 2565    Common School

สายใยครอบครัวถักทอรัฐสวัสดิการ

19 พฤศจิกายน 2565    Common School

หรือที่ความรู้ไร้ประโยชน์เพราะมันคัดง้างระบอบอำนาจ? : อ่านไขว้ “ประโยชน์ของความรู้ที่ไม่มีประโยชน์” x “แม่ง โคตรโฟนี่เลย”

14 พฤศจิกายน 2565    Common School

“เรื่องง่ายๆ” นวนิยายที่บอกว่าระบบราชการไม่เรียกร้องทักษะการใช้เหตุผล

13 พฤศจิกายน 2565    การเมืองท้องถิ่น บทความ

จดหมายเปิดผนึก ถึงประชาชนที่เคารพ ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สมาชิกสภาท้องถิ่น ข้าราชการและบุคลากรท้องถิ่นทั่วประเทศไทย

9 พฤศจิกายน 2565    Common School

เครือข่ายทหารสายวัง 2 แผ่นดิน กรณี “ทหารเสือราชินี” และ “ทหารคอแดง”

7 พฤศจิกายน 2565    Common School

เรื่องเกิดจากนามสกุลใหม่: ทลายสังคมชายเป็นใหญ่ด้วยรักแท้ฝ่าข้อจำกัด (?)

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า