ประชาชนคนยากไร้ต้องสูญเสียอีกเท่าไรกับนโยบาย “ทวงคืนผืนป่า”

3 มิถุนายน 2564

ต้นเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ศาลฎีกาอ่านคำพิพากษา กรณี พ่อสมพิตร แท่นนอก และ นริสรา ม่วงกลาง 2 ใน 14 ชาวบ้านพื้นที่บ้านซับหวาย จ.ชัยภูมิ ซึ่งถูกตั้งข้อหาบุกรุกพื้นที่ป่าสงวนอุทยานแห่งชาติไทรทอง โดยศาลฎีกามีคำพิพากษาให้ พ่อสมพิตร แท่นนอก ต้องถูกจำคุกเป็นเวลา 20 เดือน 20 วัน และปรับเป็นเงิน 200,000 บาท ส่วน นริสรา ม่วงกลาง ถูกพิพากษาจำคุก 9 เดือน 10 วัน โดยให้รอลงอาญา 3 ปี ยืนตามคำพิพากษาของศาลอุธรณ์

พ่อสมพิตร เคยต้องติดคุกมาแล้วในปี 2562 ก่อนจะได้รับประกันตัวออกมาสู้คดีในชั้นศาลฎีกา เพื่อทวงคืนสิทธิในที่ดินทำกินเช่นเดียวกับประชาชนคนอื่นๆ ในชุมชน สุดท้ายต้องถูกตัดสินจำคุกอีกครั้ง ในขณะที่ภรรยาของพ่อสมพิตรล้มป่วยเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย อาการหนักจนไม่สามารถเดินทางมาฟังคำพิพากษาพร้อมกับพ่อสมพิตรได้ และในวันนั้นพ่อสมพิตรก็ต้องเข้าเรือนจำทั้งที่ยังไม่ได้บอกลาภรรยา

วันนี้ผมรู้สึกเศร้าใจเป็นอย่างมากที่ทราบข่าวว่า แม่สุเนตร์ แท่นนอก ภรรยาของพ่อสมพิตรเสียชีวิต เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน ที่ผ่านมา ทั้งสองไม่ได้มีโอกาสได้พบหน้ากันในวาระสุดท้ายของชีวิต แทนที่พ่อสมพิตรจะได้อยู่ดูแลแม่สุเนตร์ กลับต้องถูกจองจำตั้งแต่วันที่ศาลมีคำพิพากษาตัดสินว่ามีความผิดฐาน “ข้อหาบุกรุกพื้นที่ป่าสงวนอุทยานแห่งชาติไทรทอง”

กรณีนี้สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำในการถือครองที่ดิน กระบวนการยุติธรรมที่บิดเบี้ยว และสิทธิชุมชนที่รัฐไม่เหลียวแล

ปัญหาป่ากับที่ดินทำกิน ไม่ได้เกิดขึ้นแค่ใน จ.ชัยภูมิ หากแต่เป็นปัญหาที่ยื้ดเยื้อยาวนานหลายทศวรรษและเกิดขึ้นในหลายจังหวัดทั่วประเทศไทย ไม่ต่างจากกรณีของ พ่อเด่น-แม่สุภาพ คำแหล้ พี่น้องชาวคอนสาน จ.ชัยภูมิ, คำป่าหลาย จ.มุกดาหาร, ชุมชนสันติพัฒนา จ.สุราษฎร์ธานี, ชุมชนคลองไทร จ.สุราษฎร์ธานี ฯลฯ

สำหรับกรณีไทรทอง ชาวบ้านตั้งถิ่นฐานอาศัยในพื้นที่บ้านซับหวายมาก่อน อยู่ๆ วันหนึ่งรัฐส่วนกลางก็มีการประกาศให้พื้นที่ดังกล่าวเป็นเขตอุทยานแห่งชาติไทรทองในปี 2535 จนเกิดเป็นข้อพิพาทป่าทับที่คน คนอาศัยทำกินอยู่ดีๆ แต่เมื่อถูกประกาศเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ชาวบ้านที่อยู่ในพื้นที่ก็กลายเป็นผู้บุกรุก เป็นอาชญากรไปในพริบตา

หลังการรัฐประหาร 2557 คณะรัฐประหารมีนโยบายทวงคืนผืนป่า โดยออกคำสั่ง คสช. ที่ 64 และ 66/2557 ถือเป็นฝันร้ายของชาวบ้าน เมื่ออำนาจเผด็จการเปิดไฟเขียวให้ทหารและเจ้าหน้าที่รัฐใช้มาตรการต่างๆ ยึดพื้นที่คืนจากชาวบ้านประชาชนหลายแห่งทั่วประเทศ ประชาชนถูกข่มขู่ คุกคาม และถูกหลอกให้เซ็นเอกสารเพื่อส่งมอบที่ดินทำกินให้กับหน่วยงานรัฐ

ชาวบ้านที่ยืนหยัดต่อสู้เพื่อความเป็นธรรมไม่ยอมย้ายออกจากที่ดินทำกินของตนเองถูกดำเนินคดี ขึ้นโรงขึ้นศาล ถูกตัดสินทั้งโทษจำคุกและปรับหลายล้านบาท

อ่านเรื่อง 11 ปี เส้นทางการต่อสู้ของชุมชนบ่อแก้วและปัญหาที่ดินในประเทศไทย

แท้จริงแล้ว ที่ดินคือปัจจัยพื้นฐานในการผลิต เป็นปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต ที่ดินคือชีวิตของเกษตรกร

เมื่อที่ดินเป็นทั้งปัจจัยการผลิตและปัจจัยพื้นฐานของชีวิต ดังนั้นที่ดินจึงไม่ควรถูกออกแบบให้กลายเป็นสินค้าหรือวัตถุที่เอาไว้สำหรับเก็งกำไรเพื่อให้คนมั่งมีเก็บเอาไว้เป็นจำนวนมหาศาล ไม่ควรมีกองทัพ ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ จำนวนมากถือที่ดินจำนวนมหาศาลเก็บเอาไว้ไม่ได้ทำอะไร ประชาชนเข้าไปยุ่งเกี่ยวไม่ได้

ขณะที่มีเศรษฐีจำนวนมากที่มีที่ดินมากสุดลูกหูลูกตา แค่มีเงินก็ไปกว้านซื้อได้ แต่พี่น้องประชาชนที่ต้องอาศัยที่ดินเป็นปัจจัยการผลิต ลำบากยากเย็นแสนเข็ญเหลือเกิน ต้องต่อสู้ดิ้นรน อยู่มาก่อน วันหนึ่งพอมีกฎหมายออกมา ก็ต้องกลายเป็นอาชญากรในสายตาของรัฐ ถูกดำเนินดคีจับเข้าคุก คุกคามสารพัด

การแก้ปัญหาด้วยการใช้กฎหมาย จับประชาชนติดคุก และใช้กำลังเจ้าหน้าที่เข้าไล่รื้อ ไม่ใช่ทางออกของการแก้ปัญหาที่ดิน หากจะหาทางแก้ไขกันอย่างจริงจัง ต้องเริ่มจากการยุติการดำเนินคดีกับชาวบ้านทั้งหมดก่อน จากนั้นต้องมีการหาวิธีการจัดการที่ดินแบบใหม่ คือ นำแนวคิดเรื่องการจัดการทรัพย์สินร่วมกัน (Common Property) จัดการที่ดินแบบสมบัติร่วม จัดการโดยชุมชนไม่มีใครคนใดคนหนึ่งเป็นเจ้าของ ไม่ว่ารัฐหรือเอกชน ให้ทุกคนใช้ประโยชน์ร่วมกัน อีกทั้งจะต้องทำการปฏิรูปที่ดินโดยเก็บภาษีในอัตราก้าวหน้า และตั้งธนาคารที่ดินเพื่อไม่ให้มีนายทุนถือครองที่ดินจำนวนมาก ในขณะที่พี่น้องประชาชนไร้ที่ดินทำกิน ซึ่งเป็นปัจจัยการผลิตขั้นพื้นฐาน

ต้องไม่มีประชาชนคนไหน ต้องติดคุกเพราะบุกรุกที่ป่าอีก

อย่าให้คดีป่าทับที่คนเป็นโศกนาฏกรรมของคนจน

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

เรื่องเด่น

บทความ

   ดูทั้งหมด
15 ธันวาคม 2565    Common School

สถาบันครอบครัวแบบขงจื๊อและรัฐสวัสดิการของเกาหลีใต้

8 ธันวาคม 2565    Common School

FIFA World Cup กับด้านมืดของ (เหล่า) เจ้าภาพที่กำลังละเมิดสิทธิผู้อื่น

22 พฤศจิกายน 2565    Common School

Brave New World

19 พฤศจิกายน 2565    Common School

สายใยครอบครัวถักทอรัฐสวัสดิการ

19 พฤศจิกายน 2565    Common School

หรือที่ความรู้ไร้ประโยชน์เพราะมันคัดง้างระบอบอำนาจ? : อ่านไขว้ “ประโยชน์ของความรู้ที่ไม่มีประโยชน์” x “แม่ง โคตรโฟนี่เลย”

14 พฤศจิกายน 2565    Common School

“เรื่องง่ายๆ” นวนิยายที่บอกว่าระบบราชการไม่เรียกร้องทักษะการใช้เหตุผล

13 พฤศจิกายน 2565    การเมืองท้องถิ่น บทความ

จดหมายเปิดผนึก ถึงประชาชนที่เคารพ ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สมาชิกสภาท้องถิ่น ข้าราชการและบุคลากรท้องถิ่นทั่วประเทศไทย

9 พฤศจิกายน 2565    Common School

เครือข่ายทหารสายวัง 2 แผ่นดิน กรณี “ทหารเสือราชินี” และ “ทหารคอแดง”

7 พฤศจิกายน 2565    Common School

เรื่องเกิดจากนามสกุลใหม่: ทลายสังคมชายเป็นใหญ่ด้วยรักแท้ฝ่าข้อจำกัด (?)

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • เปิดใช้งานตลอด

บันทึกการตั้งค่า